Kruidenpreparaten van vakbekwame professionals zijn veilig en legaal (juli 2007)

Recentelijk waarschuwde de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) voor kruidenpreparaten die het kankerverwekkende aristolochiazuur bevatten. Een terechte waarschuwing gezien de, overigens al jarenlang bekende, kankerverwekkende eigenschappen van aristolochiazuur. Om die reden is het in Nederland al sinds 2001 verboden om kruidenpreparaten die aristolochiazuur bevatten, te verhandelen. De waarschuwing van de VWA slaat dus op illegaal en vaak via internet in het buitenland bestelde preparaten. En niet op de in Nederland door onze kruidenkundigen voorgeschreven en door onze leveranciers verstrekte kruidenpreparaten.

De leden van onderstaande beroepsorganisaties dienen te voldoen aan de gestelde opleidings- en kwaliteitseisen. Zij zijn dus bekend met de gevaren van aristolochiazuur en zullen het niet voorschrijven. De leveranciers bereiden hun producten volgens GMP normen (Good Manufacturing Practice). Daarom kunnen die producten geen aristolochiazuur bevatten. De waarschuwing van de VWA is dus niet van toepassing bij gebruik van kruidenpreparaten voorgeschreven door en verstrekt door leden van onze beroepsorganisaties.
(Persbericht van de beroepsverenigingen: NAAV, NVA, NVF, NWP en Zhong)

Reactie van de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie, Dr C.J. Beukelman, voorzitter

Aristolochia geen Chinese plant, onwetendheid een Nederlands manco
Afgelopen week was er in diverse media sprake van ''kankerverwekkende Chinese kruiden''. (Trouw: Chinese kruiden kunnen kanker veroorzaken; Volkskrant: Kanker door giftige kruiden uit China; ook andere nieuwsmedia hadden vergelijkbare koppen).

De berichten waren gebaseerd op een publicatie van de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). In deze publicatie (Martena e.a., Anal Bioanal Chem, 2007) wordt terecht geconcludeerd, dat het nog steeds van belang is om in Nederland verhandelde kruidenpreparaten te blijven controleren op de aanwezigheid van het kankerverwekkende aristolochiazuur. De Chinese naamgeving leidt bij onkundigen makkelijk tot verwarring. Zo ook de sensatiebeluste koppen, die de lezers op het verkeerde been zetten en bonafide handelaars in kruiden en kruidentherapeuten onnodig veel schade berokkenen.

De feiten zijn als volgt: Aristolochia clematitis is geen typisch Chinese plant, maar een plant die ook in de Nederlandse flora voorkomt en staat beschreven in vrijwel alle Nederlandse en Duitse oude kruidenboeken. Daarin wordt meestal gewaarschuwd voor langdurig gebruik omdat er een sterk gif (aldus Boerhaave) in die plant zit, welk gif was echter lang onbekend. De plant raakte daarom in Europa in de kruidkunde in onbruik. In Duitsland werd het gebruik van Aristolochiapreparaten vanaf 1981 verboden, maar nog in 1988 vermeldde een Belgische apotheker het inwendig gebruik van Aristolochiazuur (als regulier geneesmiddel!) bij furunkels. Nadat er in 1992 in België slachtoffers waren gevallen door overmatig Aristolochiagebruik (als gevolg van een VERWISSELING) werd terecht, zij het laat, in 2001 in de warenwet in Nederland opgenomen dat er geen preparaten die aristolochiazuur bevatten als waar verkocht mogen worden. Het is schandalig dat er kennelijk nog steeds door enkelen wordt gehandeld in producten die een hoge concentratie van dit zuur bevatten en goed dat de VWA controleert op naleving van deze wet. Maar vervolgens heeft de burger recht op volledige informatie, dus man en paard noemen en niet een lijst met allerlei namen van planten en recepten waar deze stof in voor zou KUNNEN komen. Wij wijzen er op dat in Nederland in opeenvolgende universitaire bezuinigingsronden alle leerstoelen farmacognosie (de wetenschap betreffende kruidenpreparaten) zijn verdwenen en er niets gelijkwaardigs voor in de plaats is gekomen.

In een tijd waarin consumenten wereldwijd steeds vaker voor kruidenproducten kiezen om hun gezondheid te bevorderen is dit een gevoelig manco. Ook binnen wetenschap en gezondheidszorg (internationale farmaceutische industrie; WHO) neemt de belangstelling voor kruiden zienderogen toe. Nederland lijkt een belangrijke boot te gaan missen. Wij roepen de Nederlandse regering op om zo snel mogelijk universitaire begeleiding in te stellen voor dit vakgebied, zodat verwisselingen door onkunde verleden tijd kunnen worden. Tevens doen wij een dringend beroep op de VWA om de exacte informatie over de herkomst en inhoud van de gevaarlijke preparaten niet onder de pet te houden.

Namens het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (de wetenschappelijke vereniging op het gebied van medicinaal kruidengebruik),

Dr C.J. Beukelman, voorzitter

Namens deze verzonden door Mw Drs. A.G.M. (Tedje) van Asseldonk, coördinator NVF Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie, NVF- bureau IEZ: Institute for Ethnobotany and Zoopharmacognosy Rijksstraatweg 158, 6573 DG Beek Ubbergen NL Tel +31.24.68.44301 Fax 68.43939 NVF www.fyto.nl IEZ www.ethnobotany.nl